GAPURA BASA

Logo Vereenigde Oostindische Compagnie Vereenigde Oostindische Compagnie ( VOC ) atawa Kongsi Dagang (basa Inggris: the Dutch éast India Company ) nyaéta sarékat dagang nu dijieun ku pamaréntah Walanda kalawan alpukahna Pangéran Mauritz jeung Johan van Olden Barnevelt ngaliwatan otoritas jeung lisénsi ti Staten-Generaal (Parlemén Walanda ) kalawan dibuktikeun ku surat ijin ( Octrooi ) . VOC ngabogaan genep bagéan nu dieusi ku genep wilayah nagara bagéan di Walanda nyaéta Amsterdam, Middelburg (Zeeland), Enkhuizen, Delft, Hoorn, jeung Rotterdam nu disebut Kamer . Unggal kamer nangtukeun wawakil pikeun dijadikeun diréktur, ti sakabéh kamer jumlah dirékturna nyaéta 17 urang nu disebut Heeren XVII (17 tuan-tuan). Amsterdam minangka nagara bagéan nu boga peran penting sarta markasna di dinya, dibéré hak jumlah dirékturna 8 ti Heeren XVII . Kasang Tukang Sanggeus ngabébaskeun diri ti panjajagan Spanyol taun 1581, bangsa Walanda ngawangun hiji Républik Belanda Serik

Peta wilayah Karajaan Kolonial Belanda, kaasup daerah jajahanna Hindia-Walanda  (Basa Walanda:  Nederlands-Indië ) nyaéta hiji wilayah jajahan Walanda nu diakui ku hukum  de jure  jeung sacara kanyataanna de facto . Pamingpin nagara Hindia-Walanda nyaéta Ratu/Raja Walanda, nu pancen gawena dicekel sapinuhna ku saurang Gubernur-Jendral. Wates Hindia-Walanda jeung nagara sabudeureunna ditangtukeun ku sababaraha kasapanujuan anu soheh. Pihak-pihak anu miluan kasapanujuan éta di antawisna: Karajaan Walanda, Karajaan Sarawak (protektorat Inggris di handapeun wangsa Brooke " the White Rajah "), Borneo Kalér Britania (Sabah), Karajaan Portugis (Timor Portugis), Kakaisaran Jerman (Papua Nugini Kalér), Karajaan Inggris (Papua Nugini Kidul). Hindia-Walanda ogé mangrupa wilayah nu kacutat dina jero Undang-Undang Karajaan Walanda taun 1814 nyaéta wilayah kadaulatan Karajaan Belanda, nu dirombak dina taun 1848, 1872, jeung 1922 numutkeun paobahan nu lumangsung di wilayah H

Ngaran "Parahyangan" anu asalna ti Sunda kecap nu hartina "tempat cicing na para (dewa)". Parahyangan mangrupakeun wilayah pagunungan, sarta Indonésia dipercaya yén dewa cicing dina luhur gunung. Eta "dewa" nyaéta anu nyicingan pulo jawa , saperti Dieng Plateau di pusat, atawa Hyang Plateau di wétan. Hiji lagenda disunda nyaèta Sangkuriang ngandung harti tina situ prasejarah di Citarum Bandung ti dataran luhur, nu nunjukkeun yén urang Sunda geus nyicingan wewengkon saprak umur batu èta. Paribasa Sunda sejen populér sarta légenda disebutkeun ngeunaan kreasi Parahyangan dataran luhur, anu jantungna dunia teh ti Sunda; "Nalika dina hyangs (dewa) anu mesem, tanah Parahyangan dijieun". Légenda ieu ngusulkeun ka Parahyangan dataran luhur salaku paulinan atawa cicingna sahiji dewa, kitu ogé kaéndahan alam na. Karéta porsi Jakarta - Bandung disebut Kereta API Parahyangan. Dinten eta dihijikeun sareng randegan Gede ja

Antareja dina wanda Wayang Golék Ngaran séjén: Prabu Nagabaginda Papasangan: Déwi Ganggi Antareja nyaéta saurang satria pinunjul dina carita pawayangan, putra pasangan Wekudara sareng Déwi Nagagini. Kasaktiaan Antareja taya lian mibanda ajian ciduh peurah jadi upama tapak atawa dampal suku musuhna dilétak ku Antareja, mangka musuhna baris pinanggih jeung ajal atawa tumekaning perlaya dina basa wayang . Antareja perlaya ku alatan ngalétak tapak sukuna sorangan. Ieu mangrupa pitapak anu dijieun ku Kresna dina mangsa perang Bratayuda . Pedaran Antareja téh putrana pasangan Bima (Wekudara) jeung Déwi Nagagini. Kasaktian tur jajatén anu kapimilik ieu henteu leupas ku alatan masih aya kénéh turunan Déwa ti Kahiyangan Saptapretala. Antareja rimbitan jeung Déwi Ganggi, putri Pabu Ganggapranwa anu taya lian saurang Raja Oray ti Karajaan Tawingatmada. Tina ieu pernikahan Antareja mibanda turunan anu dingaranan Danurwenda, engkéna baris diangkat jadi patih luar (patih nyaba)

Ritual téh hartina ngandung sipat ritus, warnaning upacara, saperti ngaruat, salametan, kariaan, nyuguh, jsté. Disebut di dieu duméh aya patalina jeung sastra, boh langsung boh henteu. Upamana pagelaran mantun, anu midangkeun lalakon-lalakon pantun, saenyana mah teu leupas tina tradisi ngaruat, salametan, atawa sukuran.   Baca oge : dongeng-pantun Andingingi, Ritual Kajang Mendinginkan Bumi Di sebuah hamparan rerumputan di tengah hutan yang dinamakan Je’ne Berang, ratusan orang berpakaian hitam berkumpul, duduk bersila, lelaki dan perempuan, orang dewasa dan anak-anak. Sebuah pohon beringin besar berdiri tegak di sekitar tempat itu. Di bawahnya dipenuhi sesajian makanan yang telah didoakan. Kumpulan orang-orang itu adalah warga dari Komunitas Ammatoa Kajang di Kabupaten Bulukumba Sulawesi Selatan yang tengah merayakan ritual yang disebut Andingingi . Sebuah ritual ruwat bumi yang dilaksanakan tiap tahun. Tahun ini jatuh pada tanggal 6 Novem

Anak sasatoan: anak anjing  - kirik/kicik   anak bagong - begu/bedul anak bandeng - nener         anak banteng - bangkanang anak buaya - bocokok    anak belut - kuntit anak bogo - cingok       anak deleg -  boncel anak entog - titit             anak embe - ceme anak gajah - menel         anak hayam - ciak anak japati - piyik          anak kancra -  badar anak keuyeup - bonceret   anak kuda - belo anak kukupu -  hileud        anak kutu - kuar anak lele - nanahaon   anak lauk - burayak anak lubang - leungli        anak maung - juang/aom anak monyet - begog        anak munding - eneng anak jelema - orok           anak reungit - utek-utek anak sapi - pedet         anak ucing - bilatung Ngaran Kekembangan: Alewoh - kembang waluh  Jelenggut - kembang  cikur Angkruk - kembang jeruk   Jantung - kembang cau Ancal - kembang bolang Karuk - kembang jambu batu Ancul - kembang eurih   Lenyap - kembang jambu aer Badaus - kembang tiwu     Mayang - kemban

UNGKARA  SUNDA Ungkara hartina susunan kecap-kecap anu jadi omongan/ kalimah. Ungkara ki sunda aya 2 : 1. Sing reueus ku banda sorangan 2. Basa téh cicirén bangsa Lihat juga: kamus-basa-sunda Tatakrama manusa sunda : 1. Luhung élmuna 2. Jembar budayana 3. Pengkuh agamana 4. Rancagé gawéna Hirup kudu mibanda "udagan" jeung "pancén karancagéan" Udagan = Visi, Pancén karancagéan = Misi Manusa kudu mibanda ajén hirup : 1. Nurani kamanusaan 2. Teu sarakah 3. Teu kaleuleuwihi 4. Apal kana kawajiban 7 (tujuh) Mustika sunda : 1. Cageur 2. Bageur 3. Bener 4. Pinter 5. Singer 6. Pangger 7. Nanjeur Tetekon ki sunda Tetekon asal kecap tina teteken, hartina iteuk : Silih asah, silih asih, silih asuh Basa sunda téh basa kuring Basa téh cicirén bangsa Leungit basana, leungit budayana Leungit budayana, leungit bangsana Cag...!

Urang Sunda   (ᮅᮛᮀ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ) mangrupa salah sahiji séké sélér nu ngeusi utamana bagian kulon   pulo Jawa, populasi kadua panglobana di   Indonésia. Luyu jeung   sajarahna, urang Sunda lolobana sumebar di lemah caina nu kiwari sacara administratif sumebar di propinsi   Jawa Kulon,   Banten,   Jawa Tengah,   DKI Jakarta, jeung   Lampung   kidul. Lian ti éta, program transmigrasi ti Tatar Sunda ka sababaraha wewengkon di   Kalimantan   jeung   Sulawesi   ogé ngahasilkeun kantong-kantong masarakat Sunda, katambah ku pribadi-pribadi nu sumebar di sakuliah dunya, nu utamana kadorong ku motif ékonomi. Urang Sunda Baris luhur ti kénca ka katuhu: Déwi Sartika   ·   Juanda Kartawijaya   ·   Ali Sadikin   ·   Umar Wirahadikusumah   ·   Oto Iskandar di Nata Baris handap ti kénca ka katuhu: Rieke Dyah Pitaloka   ·   Rhoma Irama   ·   Hassan Wirajuda   ·   Taufik Hidayat   ·   Marty Natalegawa Populasi total: 30-an juta (itungan kasar tina sénsus 2000) Populasi utama di: Jawa Kulon,   Banten,